Skip to main content

Cinsiyet Eşitliği Politikaları Derneği

Cinsiyet Eşitliği Politikaları Derneği

Cinsiyet Eşitliği Politikaları Derneği çalışma yaşamında cinsiyet eşitliğinin sağlanması için kurumsal politikalar geliştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla 2022 yılında kuruldu. CEPD, sivil toplum kuruluşları, meslek örgütleri, platformlar, kamu kurumları ve özel sektöre kurumlarında cinsiyet eşitliğini hedefleyen bir politika ve cinsiyete dayalı ayrımcılık ve şiddeti önlemek üzere mekanizmalar oluşturmaları için danışmanlık yapıyor.

Çalışma yaşamında cinsiyet eşitliği nedir?

Çalışma yaşamında toplumsal cinsiyet eşitliği, cinsiyetinden bağımsız herkes için, işe ve mesleğe, fırsatlara, kaynaklara, karar alma mekanizmalarına eşit erişim; meslekte ilerleme, güvence, süreklilik, üretkenlikte eşitlik ve eşit işe eşit ücret, eşit muamele, eşit haklar, eşit mükafatlar anlamına gelir. Ayrımcı davranışlar, cinsel taciz ve şiddet, eşitsiz çalışma yaşamının göstergeleridir.

Türkiye’de kurumların cinsiyete dayalı ayrımcılık ve şiddetle mücadelede şimdiye kadarki faaliyetleri çoğunlukla aile içi şiddete odaklanmıştır. 

Cinsiyet eşitliğini hedefleyen kurum politikası nedir?

Bir kurumun, yönetici, çalışan, gönüllü, hizmet verilen vd. kurum sebebiyle iletişime geçen herkesi kapsayacak bir biçimde, bütünlüklü ele alınmış, uygulamaya geçirilmiş ve değerlendirilip güncellenen bir politikasının olması kurum politikasının varlığına işaret eder. Kurum politikasını oluştururken en önemli yaklaşım, cezalandırıcı değil önleyici perspektife dayanarak çalışma yaşamında cinsiyet eşitliğini sağlama odağıyla hareket etmektir.

Bugün Türkiye’de başta üniversiteler ve sivil toplum alanında olmak üzere birçok kurum politika belgesine sahiptir.

CEPD nasıl destek olur?

Cinsiyet Eşitliği Politikaları Derneği, kurum politikası geliştirmeyi hedefleyen kurumlara politika oluşturma, tutum belgesi yazma, mekanizma geliştirme ve var olan mekanizmaları izleme/değerlendirme süreçlerinde danışmanlık yapar. Kurumun iç yapısı, işleyişi ve çalışma alanını gözeterek ihtiyaca bağlı olarak eğitimler ve toplantılar düzenler.

Kurum politikası destek eğitimlerinin içerikleri:

  • Temel kavramlar eğitimi
  • Kurum politikası ve aşamaları eğitimi
  • Başvuru/şikayet süreci eğitimi
  • İzleme ve değerlendirme

ILO 190 – Çalışma Yaşamında Cinsiyete Dayalı Şiddet ve Tacizin Önlenmesi Sözleşmesi nedir?

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) 2019’da çalışma yaşamında “Şiddet ve Tacizin Önlenmesi Sözleşmesi”ni onaylamış ve bu alandaki ilk ve tek uluslararası nitelikte olan bu sözleşme 2021’de yürürlüğe girmiştir. Sözleşme,

  • “Çalışma yaşamı” kavramını kullanarak kapsamlı bir tarif yapıyor ve gönüllülük, stajyerlik dahil olmak üzere çalışma yaşamının tüm aşamalarını kapsamına alıyor. 
  • Çalışma yaşamını iş yerindeki mesai saatleri ile sınırlı tutmuyor; işe ulaşım, iş seyahatleri, iş toplantıları ve işle ilişkili sosyal faaliyetleri dahil ediyor ve dijital şiddet, ev içi şiddetin iş yaşamına etkisi de dahil olmak üzere, şiddet ve tacizin önlenmesini öngörüyor. 
  • Şiddet ve tacizin fırsat eşitliğini engellediğini ve çalışma yaşamında şiddet ve tacize son vermek için toplumsal cinsiyete duyarlı bir yaklaşımın esas olduğunu da belirtiyor. 

Çalışma Yaşamında Toplumsal Cinsiyet ile İlgili Tanımlar

Toplumsal cinsiyete dayalı ücret eşitsizliği

Kadınların erkeklerden daha az ücret alması durumudur.

Cinsel taciz

Sözle, beden diliyle veya iletişim araçları kullanılarak, kişinin rızasına dayanmayan ve cinsel özgürlüğünü ihlal eden cinsel içerikli davranışların tümüdür. Laf atmak, istenmediği halde cinsel içerikli konuşmalar yapmak, cinsel içerik paylaşmak cinsel taciz örnekleridir.

Dijital şiddet

İnternet ve sosyal medya araçları kullanılarak rahatsız edici veya istenmeyen, ayrımcı veya şiddet içeren davranışlardır. İzinsiz olarak kişinin fotoğraflarını paylaşmak veya bununla tehdit etmek, cinsel içerikli fotoğraf veya mesaj göndermek, başkasının sosyal medya hesaplarını kontrol etmek, sosyal medya aracılığıyla kişi üzerinde güç kullanmak örnekler arasındadır.

Misilleme

İntikam almak veya mağdur edilmiş kişinin tekrar belirli bir şekilde davranmasını önlemek için çeşitli şekillerde taciz etmektir. Kişinin cinsel veya duygusal amaçlı girişim ve teklifleri reddetmesi ya da tacize uğradığını düşünerek şikâyet etme yoluna gitmek istemesi/gitmesi nedeniyle, açıkça veya örtülü olarak iş veya eğitim yaşamının intikam amacıyla zorlaştırılmasıdır. İşten çıkarma ya da işten çıkarma tehdidi, istenmeyen işlerde görevlendirme, maaştan kesme gibi örnekler kişiyi sessizliğe mahkûm etmeyi hedefleyen misilleme örnekleridir.

Cinsel rüşvet / Gözdağı tacizi

İşveren veya amir konumundaki bir kişinin yetkisini/otoritesini kullanarak ast konumundaki bir işçinin, işini veya işiyle ilgili bazı kazanımları elde etmesini veya elde tutmasını, cinsel talepleri kabul etmesi koşuluna bağlaması veya bu taleplere boyun eğmeyen işçinin bir zarara uğratılmasıdır.

Kurum politika/taahhüt belgeleri örnekleri