Örnek politika modelleri:
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün örnek cinsel taciz politikası
İş Yerinde Cinsel Tacizin Önlenmesi için Kurum Politikasını Yazmak ve Uygulamak için Destekleyici Adımlar*
Yayın
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), cinsel tacizi, cinsiyet temelli istenmeyen ve rahatsız edici cinsel davranış olarak tanımlar. Cinsel tacizin gerçekleşmesi için bu iki koşulun mevcut olması gerekmektedir.
Cinsel rüşvet/Gözdağı tacizi (quid pro quo)
İşverenin ya da üst pozisyondaki birinin cinsel nitelikli tekliflerine ve taleplerine çalışan tarafından boyun eğilmesinin istihdamın koşulu haline getirilmesi ya da işe alma veya terfi ile ilgili kararlar da dahil olmak üzere istihdama dair kararların temeli olarak kullanılması.
Korkutucu, düşmanca ya da rahatsız edici nitelikli cinsel taciz
Cinsel nitelikli davranış veya diğer fiillerin bir kişinin çalışmasına engel teşkil etmesi ve/veya bu eylemlerin göz korkutucu veya saldırgan bir çalışma ortamı oluşturması.
4 Aşamalı Süreç
4 Aşamalı Süreç
2. İçerik oluşturma
- Politikanın amacını belirtmek
- Kurumun pozisyonunu tanımlamak
- Net ve anlaşılır tanımlar ve davranışlar belirlemek
Kontrol Listesi
Cinsel tacizin önlenmesi amacıyla kapsamlı bir politika geliştirmek ve benimsemek, cinsel tacizin önlenmesi ve güvenli bir çalışma ortamının teşvik edilmesi için önemli adımlardır. Böyle bir politikanın amacı, çalışanların tutum ve davranışlarını değiştirmek ve tüm çalışanlar için güvenli bir iş yeri ortamı sağlamak olmalıdır.
- Politika tüm seviyelerdeki çalışanlarla istişare yoluyla geliştirilmiştir.
- Politika, istihdam veya sözleşme statüsüne bakılmaksızın tüm çalışanları kapsamaktadır.
- Politika, cinsel taciz vakalarını önleme ve bu vakalara güvenli bir şekilde karşılık verme taahhüdünü açıkça belirtmektedir.
- “Cinsel taciz” terimi, cinsel taciz teşkil eden belirli davranış örneklerini de içerecek biçimde ve açık bir şekilde tanımlanmıştır.
- “İş yeri” tanımı işe gidiş geliş yolculuğunu, işle ilgili sosyal ve mesleki etkinlikleri, çalışma saatleri dahilinde verilen molaları ve bir çalışana herhangi bir işi yapması için ödeme yapılan herhangi bir yeri içermektedir.
- Politika, çalışanlara vakaları bildirmesi için mevcut seçenekleri, bir vakanın nasıl bildirileceğini ve bir bildirim veya şikayetten sonra sürecin nasıl işleyeceğini net bir şekilde açıklamaktadır.
- Politika, politikanın uygulanmasından ve etkisinin izlenmesinden sorumlu kişileri açıkça belirtmektedir.
- Politika tüm çalışanları cinsel taciz konusunda eğitmeyi ve politikayı tüm çalışanlara, anlaşmalı taraflara ve diğer ortaklara iletmeyi taahhüt etmektedir.
- Politika, şikayet ve bildirimleri yönetme sorumluluğu verilen tüm personelin yeterli ve gerekli uzmanlık eğitimine erişmesini sağlamak üzere ek bir taahhütte bulunmaktadır.
- Politika, çalışanların cinsel tacizden etkilenmeleri durumunda erişebilecekleri destek mekanizmalarına ilişkin bilgi vermektedir.
- Politika, cinsel taciz vakaları karşısında uygulanacak olası disiplin tedbirlerini açıkça belirtmiştir.
- Politika, iş gücündeki kadın ve erkekleri fiziksel olarak birbirinden ayrı tutmak veya olası ilişkileri yasaklamak gibi korumacı uygulamaları değil, çalışanların vakaları ifade edecek ve bildirecek şekilde güçlendirilmesini teşvik etmektedir.
- Kurumun küresel bir politikası varsa, bu politika ulusal ve yerel ölçekteki operasyonlar için yasal ve kültürel bağlamları yansıtacak şekilde uyarlanmıştır.
Kontrol Listesi
Cinsel tacizin önlenmesi amacıyla kapsamlı bir politika geliştirmek ve benimsemek, cinsel tacizin önlenmesi ve güvenli bir çalışma ortamının teşvik edilmesi için önemli adımlardır. Böyle bir politikanın amacı, çalışanların tutum ve davranışlarını değiştirmek ve tüm çalışanlar için güvenli bir iş yeri ortamı sağlamak olmalıdır.
- Politika tüm seviyelerdeki çalışanlarla istişare yoluyla geliştirilmiştir.
- Politika, istihdam veya sözleşme statüsüne bakılmaksızın tüm çalışanları kapsamaktadır.
- Politika, cinsel taciz vakalarını önleme ve bu vakalara güvenli bir şekilde karşılık verme taahhüdünü açıkça belirtmektedir.
- “Cinsel taciz” terimi, cinsel taciz teşkil eden belirli davranış örneklerini de içerecek biçimde ve açık bir şekilde tanımlanmıştır.
- “İş yeri” tanımı işe gidiş geliş yolculuğunu, işle ilgili sosyal ve mesleki etkinlikleri, çalışma saatleri dahilinde verilen molaları ve bir çalışana herhangi bir işi yapması için ödeme yapılan herhangi bir yeri içermektedir.
- Politika, çalışanlara vakaları bildirmesi için mevcut seçenekleri, bir vakanın nasıl bildirileceğini ve bir bildirim veya şikayetten sonra sürecin nasıl işleyeceğini net bir şekilde açıklamaktadır.
- Politika, politikanın uygulanmasından ve etkisinin izlenmesinden sorumlu kişileri açıkça belirtmektedir.
- Politika tüm çalışanları cinsel taciz konusunda eğitmeyi ve politikayı tüm çalışanlara, anlaşmalı taraflara ve diğer ortaklara iletmeyi taahhüt etmektedir.
- Politika, şikayet ve bildirimleri yönetme sorumluluğu verilen tüm personelin yeterli ve gerekli uzmanlık eğitimine erişmesini sağlamak üzere ek bir taahhütte bulunmaktadır.
- Politika, çalışanların cinsel tacizden etkilenmeleri durumunda erişebilecekleri destek mekanizmalarına ilişkin bilgi vermektedir.
- Politika, cinsel taciz vakaları karşısında uygulanacak olası disiplin tedbirlerini açıkça belirtmiştir.
- Politika, iş gücündeki kadın ve erkekleri fiziksel olarak birbirinden ayrı tutmak veya olası ilişkileri yasaklamak gibi korumacı uygulamaları değil, çalışanların vakaları ifade edecek ve bildirecek şekilde güçlendirilmesini teşvik etmektedir.
- Kurumun küresel bir politikası varsa, bu politika ulusal ve yerel ölçekteki operasyonlar için yasal ve kültürel bağlamları yansıtacak şekilde uyarlanmıştır.
Örnek politika modelleri:
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün örnek cinsel taciz politikası
*Resmi olmayan çeviri.
Bu metin, International Finance Corporation tarafından 2021’de hazırlanmıştır. Cinsiyet Eşitliği Politikaları Derneği tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Çeviri: Eda Sevinin. Düzelti: Cemre Baytok, Yasemin Köker. 2022.